3 Dakikada Ücretsiz Excel Seviyenizi Belirleyin!

Excel bilginizi test edin ve seviyenizi öğrenin. Ücretsiz Excel sınavına katılın!

ChatGPT 5 ile Mizan Kontrolü: Kod Yazmadan Hata ve Ters Bakiye Tespiti

Bu yazıda sadece birkaç dakikada ChatGPT 5 kullanarak mizan dosyalarındaki hataları, ters bakiyeleri ve dengesizlikleri otomatik tespit etmeyi öğreneceksiniz.
Hiçbir kodlama bilmeden, yalnızca doğru prompt yazarak Türk Tek Düzen Hesap Planı’na göre eksiksiz bir kontrol yapabilirsiniz.

Muhasebe kontrol süreçlerinizi hızlandırmak ve hataları yapay zekâya devretmek için ChatGPT ve Excel ile İşlerinizi Hızlandırın eğitimine göz atın.

Geleneksel Mizan Kontrollerinin Zaman Kaybı

Mizan dosyalarında hatalı hesapları, ters bakiyeleri veya dengesiz borç-alacakları tek tek kontrol etmek, özellikle yüzlerce hesap olduğunda ciddi zaman kaybı yaratır.
Bir satır bile gözden kaçsa, tüm bilanço dengesini bozabilir. Üstelik klasik Excel yöntemleriyle bu kontroller manuel yapılır.

Yapay Zekâ ile Mizan Kontrolü Nasıl Yapılır?

ChatGPT 5’in güçlü analiz kapasitesi sayesinde, bir Excel mizan dosyasını doğrudan yapay zekâya yükleyip, doğru prompt ile analiz ettirebilirsiniz.
Yapay zekâ, her hesap grubunu Türk Tek Düzen Hesap Planı’na göre değerlendirir ve sonuçları açık bir rapor şeklinde listeler.

▶️ Bu adımları videolu olarak görmek isterseniz ChatGPT ve Excel ile İşlerinizi Hızlandırın eğitim setindeki örnek dersi izleyebilirsiniz.

----------------------------------------------------------------------------------------------

Örnekte kullanılan prompt:

Mizan Kontrol Kuralları (Türk Tek Düzen Hesap Planı’na göre)

 Mizan Tablo Sütunları
A6 hücresinde Hesap Kodu
B6 hücresinde Hesap Adı
C6 hücresi Boş
D6 da Borç
E6 da Alacak
F6 da Borç Bakiye
G6 da Alacak Bakiye sütun başlıkları var. 
veriler 7. satırdan başlıyor. 

tablonun en altında yer alan “GENEL TOPLAM” satırındaki borç ve alacak toplamları kontrol et. rakamlar birbirini tutmalı. Tablodaki hesapları toplamadan son satırı kontrol et.

1️⃣ Dönen Varlıklar (100–199)

100 Kasa → Alacak bakiyesi veremez. (Ters bakiye sayılır.)
101 Alınan Çekler → Alacak bakiyesi veremez.
102 Bankalar → Normalde borç bakiyesi verir, alacak bakiyesi varsa banka kredisi olabilir (kontrol gerekir).
108 Diğer Hazır Değerler → Alacak bakiyesi anormaldir.
120 Alıcılar → Borç bakiyesi verir, alacak bakiyesi kontrol gerekir.
121 Alacak Senetleri → Borç bakiyesi normaldir, alacak bakiyesi ters.
126 Verilen Depozito ve Teminatlar → Borç bakiyesi verir, alacak bakiyesi anormaldir.
128 Şüpheli Ticari Alacaklar ↔ 129 Şüpheli Ticari Alacak Karşılığı →
129 hesabı 128’e göre orantılı olmalı, 129’un borç bakiyesi olamaz.
153 Ticari Mallar → Borç bakiyesi normaldir, alacak bakiyesi anormaldir.
157 Diğer Stoklar → Borç bakiyesi varsa anormaldir.
191 İndirilecek KDV ↔ 391 Hesaplanan KDV →
İndirilecek KDV borç, Hesaplanan KDV alacak bakiyesi vermelidir.
Her ikisi aynı yönde bakiye veriyorsa hata olabilir.
195 İş Avansları → Borç bakiyesi normaldir, alacak bakiyesi anormaldir.
2️⃣ Duran Varlıklar (200–299)

250 Arazi ve Arsalar → Borç bakiyesi verir.
252 Binalar, 253 Tesis Makine ve Cihazlar → Borç bakiyesi verir.
257 Birikmiş Amortismanlar → Alacak bakiyesi verir; borç bakiyesi anormaldir.
257–25X oranı ters ise → Amortisman hatası olabilir.
260 Haklar, 261 Şerefiye → Borç bakiyesi verir.
268 Birikmiş Amortismanlar → Alacak bakiyesi verir.
3️⃣ Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar (300–399)
320 Satıcılar → Alacak bakiyesi verir, borç bakiyesi ters.
321 Borç Senetleri → Alacak bakiyesi verir.
326 Alınan Depozito ve Teminatlar → Alacak bakiyesi verir.
331 Ortaklara Borçlar → Alacak bakiyesi verir; borç bakiyesi olamaz.
Ayrıca 331 toplamı sermayenin 3 katını aşamaz.
350 Yıl İçinde Ödenecek Krediler → Alacak bakiyesi verir, borç bakiyesi ters.
4️⃣ Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar (400–499)
400 Banka Kredileri → Alacak bakiyesi verir, borç bakiyesi anormaldir.
431 Ortaklara Borçlar → Alacak bakiyesi verir, borç bakiyesi olamaz.
5️⃣ Öz Kaynaklar (500–599)
500 Sermaye → Alacak bakiyesi verir; borç bakiyesi anormaldir.
570 Geçmiş Yıllar Kârları → Alacak bakiyesi verir, borç bakiyesi geçmiş yıl zararıyla kapatılmalı.
580 Geçmiş Yıllar Zararları → Borç bakiyesi verir, alacak bakiyesi anormaldir.
590 Dönem Net Kârı ↔ 591 Dönem Net Zararı →
590 borç bakiyesi verirse, 591 ile terslik vardır.
İkisi birden dolu olmamalıdır (aynı dönemde hem kâr hem zarar olamaz).

6️⃣ Genel Kontroller
Borç ve alacak toplamı eşit değilse: bilanço dengesiz.
Dönen + Duran varlıklar ≠ Kısa + Uzun vadeli borçlar + Öz kaynaklar: bilanço dengesiz.
Negatif bakiye: sistem veya giriş hatası olabilir.
Boş veya sıfır bakiyeli hesaplar: kontrol dışı bırakılır.
En alttaki “GENEL TOPLAM” satırındaki borç ve alacak toplamları eşit olmalı. Bunu toplam almadan kontrol et.
Yalnızca bu satır bilanço dengesi için dikkate alınır.

⚙️ Teknik Kurallar
Hesap kodu kontrolünde startswith("320"), startswith("100") gibi mantık korunacak.
Ancak “sadece sayısal kod” filtresi (.str.match(r"^\d+(\.\d+)?$")) kaldırılacak.
Böylece 320.01.A002, 100.01.B001 gibi alt hesap kodları da kontrol edilir.

Çıktı Formatı

Sonuçları şu şekilde listele:

1. Hatalı Hesap Kodu – Hesap Adı – Hata Türü – Açıklama
2. Eğer hata yoksa “Tüm hesaplar tutarlı” yaz.

--------------------------------------------------------------------------------------

Sık Sorulan Sorular (SSS)

1. Bu yöntem hangi dosya türlerinde çalışır?
CSV veya Excel (XLSX) dosyalarında sorunsuz çalışır. Tablo başlıklarının doğru tanımlanması yeterlidir.

2. Ücretsiz ChatGPT ile yapılabilir mi?
Ücretsiz sürüm temel analizleri yapabilir, ancak büyük mizanda tutarlılık için ChatGPT 5 (ücretli) önerilir.

3. Alt hesap kodları destekleniyor mu?
Evet. 100.01, 320.01.A002 gibi alt hesap kodları da kontrol kapsamına alınır.

4. Genel denge kontrolü nasıl yapılır?
Tabloyu toplamadan, sadece “GENEL TOPLAM” satırındaki borç ve alacak eşitliği kontrol edilir.

5. Hatalı hesaplar nasıl raporlanır?
Her hatalı hesap “Hesap Kodu – Hesap Adı – Hata Türü – Açıklama” formatında listelenir.

Özet:

1. ChatGPT 5 ile Mizan Kontrolü Nedir?
ChatGPT 5’in güçlü analiz yeteneği sayesinde, mizan dosyalarını kod yazmadan kontrol edebilir, Türk Tek Düzen Hesap Planı’na göre ters bakiye ve dengesizlikleri otomatik olarak tespit edebilirsiniz.

2. Nasıl Hazırlık Yapılır?
Excel dosyanızda hesap kodu, hesap adı, borç ve alacak sütunlarını doğru tanımlayın. A6’dan başlayan başlık yapısı, yapay zekânın tabloyu doğru okumasını sağlar.

3. Kontrol Edilen Hesap Grupları
ChatGPT, dönen ve duran varlıklar, kısa ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ile öz kaynaklar gruplarını 100–599 arası hesap kodlarına göre inceler. Her bir hesap için ters bakiye ve anormal durumlar raporlanır.

4. Genel Denge Analizi
Yapay zekâ, “GENEL TOPLAM” satırındaki borç ve alacak tutarlarının eşitliğini kontrol ederek bilançonun dengede olup olmadığını belirler. Bu sayede manuel toplam alma hataları önlenir.

5. Sonuçların Raporlanması
Her tespit edilen hata “Hesap Kodu – Hesap Adı – Hata Türü – Açıklama” biçiminde listelenir. Hata bulunmazsa “Tüm hesaplar tutarlı” sonucu verilir. Bu rapor, denetim sürecinde profesyonel bir referans sağlar.

Eğitmen Hakkında

Ömer Bağcı, Türkiye’nin en bilinen Excel eğitmeni ve Excel uzmanı olarak tanınmaktadır.

15 yılı aşkın deneyimle Türkiye’nin önde gelen şirketlerine Excel, Power BI, SQL ve Yapay Zekâ destekli Excel çözümleri konusunda eğitimler vermiştir.

Vidoport.com üzerinden sunduğu 80+ eğitim seti ve 4500’den fazla ders videosu ile binlerce kişiye ulaşmıştır.

“İleri Excel 365” kitabının yazarıdır. Ömer Bağcı’nın vizyonu, Excel’in gücünü yapay zekâ ile birleştirerek iş dünyasında daha hızlı, daha akıllı ve hatasız karar süreçleri oluşturmaktır.

Siz de Vidoport üyeliğiyle tüm bu becerileri öğrenebilir ve kariyerinizde fark yaratabilirsiniz.