13 Aralık, 2023 Excel Eğitimi Ömer BAĞCI

Excel'de Matematiksel Formüller ve Fonksiyonlar: Kapsamlı Rehber

Microsoft Excel, matematiksel hesaplamalar ve veri analizi için güçlü bir araçtır. İster basit toplama işlemleri yapın, ister karmaşık finansal analizler gerçekleştirin, Excel’in sunduğu formüller ve fonksiyonlar işinizi kolaylaştırır. Bu rehberde, Excel’de matematiksel işlemleri adım adım öğrenecek, temel ve ileri düzey fonksiyonları keşfedecek ve pratik örneklerle becerilerinizi geliştireceksiniz. Hem yeni başlayanlar hem de deneyimli kullanıcılar için tasarlanan bu yazı, size Excel’in tüm potansiyelini kullanma fırsatı sunuyor!

1. Temel Matematiksel İşlemler

Excel’de matematiksel işlemler yapmak için herhangi bir hücreye formül yazabilirsiniz. Formüller her zaman eşittir işareti (=) ile başlar.

Toplama, Çıkarma, Çarpma, Bölme

• Toplama: =A1+B1 (A1 ve B1 hücrelerini toplar)
• Çıkarma: =A1-B1 (A1’den B1’i çıkarır)
• Çarpma: =A1*B1 (A1 ve B1’i çarpar)
• Bölme: =A1/B1 (A1’i B1’e böler)

Adım adım talimat:

1. Bir hücreye tıklayın (örneğin, C1).
2. =5+3 yazın ve Enter’a basın. Sonuç: 8.
3. Hücre referanslarıyla deneyin: =A1+B1 (A1 ve B1’e sayılar girin).

Bu yazımızda Excel matematiksel formüllerin nasıl kullanılacağını detaylarıyla anlatacağız. Excel Matematiksel Formüller dersimizde, veri analizi ve raporlama sürecinde ihtiyacınız olan her şeyi bulabilirsiniz. Ayrıca Pivot Tablo, ALTTOPLAM, ETOPLA İşlevi, TOPLA.ÇARPIM ile toplam almak gibi ileri seviye konuları da kapsıyoruz.

İşlem Sırası

Excel, matematikteki işlem önceliğini takip eder:

• Parantezler önce gelir: =(A1+B1)*2
• Çarpma ve bölme, toplama ve çıkarmadan önce yapılır: =A1+B1*2 (önce B1*2 hesaplanır).

Yaygın Matematiksel Operatörler

• + (toplama)
• - (çıkarma)
• * (çarpma)
• / (bölme)
• ^ (üs alma, örneğin =A1^2 A1’in karesini alır)

2. Temel Excel Fonksiyonları

Excel’in hazır fonksiyonları, manuel hesaplamaları hızlandırır. İşte en sık kullanılanlar:

SUM, AVERAGE, MIN, MAX

• SUM (TOPLA): Bir aralıktaki sayıları toplar. Örnek: =TOPLA(A1:A5)
• AVERAGE (ORTALAMA): Ortalama hesaplar. Örnek: =ORTALAMA(A1:A5)
• MIN (ENKÜÇÜK): En küçük değeri bulur. Örnek: =ENKÜÇÜK(A1:A5)
• MAX (ENBÜYÜK): En büyük değeri bulur. Örnek: =ENBÜYÜK(A1:A5)

Adım adım:

1. A1:A5’e 5 sayı girin (örneğin, 10, 20, 30, 40, 50).
2. B1’e =TOPLA(A1:A5) yazın. Sonuç: 150.
3. B2’ye =ORTALAMA(A1:A5) yazın. Sonuç: 30.

ROUND, CEILING, FLOOR

• ROUND (YUUVARLA): Sayıyı yuvarlar. Örnek: =YUUVARLA(3,14159;2) → 3,14
• CEILING (TAVAN): Yukarı yuvarlar. Örnek: =TAVAN(3,2;1) → 4
• FLOOR (TABAN): Aşağı yuvarlar. Örnek: =TABAN(3,7;1) → 3

COUNT ve COUNTA

• COUNT (SAY): Yalnızca sayısal değerleri sayar. Örnek: =SAY(A1:A5)
• COUNTA (SAYIM): Boş olmayan tüm hücreleri sayar. Örnek: =SAYIM(A1:A5)

Temel İstatistiksel Fonksiyonlar

• STDEV (STDSAPMA): Standart sapma hesaplar. Örnek: =STDSAPMA(A1:A5)
• MEDIAN (ORTANCA): Ortanca değeri bulur. Örnek: =ORTANCA(A1:A5)

3. İleri Matematiksel Fonksiyonlar

Daha karmaşık analizler için Excel’in ileri düzey fonksiyonlarını kullanabilirsiniz.

SUMIF ve SUMIFS

• SUMIF (ETOPLA): Koşula bağlı toplama yapar. Örnek: =ETOPLA(A1:A10;">10") (10’dan büyük sayıları toplar).
• SUMIFS (ÇOKEĞERTOPLA): Birden fazla koşulla toplar. Örnek: =ÇOKEĞERTOPLA(C1:C10;A1:A10;">10";B1:B10;"Evet")

Adım adım:

1. A1:A5’e sayılar, B1:B5’e “Evet/Hayır” yazın.
2. =ÇOKEĞERTOPLA(A1:A5;B1:B5;"Evet") ile “Evet” olanların toplamını bulun.

SUMPRODUCT (TOPLAÇARPIM)

Birden fazla sütunu çarpar ve toplar:

• Örnek: =TOPLAÇARPIM(A1:A5;B1:B5) (A ve B sütunlarını çarpar, sonuçları toplar).

İç İçe Geçmiş Fonksiyonlar

Fonksiyonları birleştirin:

• Örnek: =YUUVARLA(ORTALAMA(A1:A5);1) (ortalamayı bir ondalık basamağa yuvarlar).

Dizi Formülleri

Birden fazla hesaplama için:

• Örnek: {=TOPLA(A1:A5*B1:B5)} (Ctrl+Shift+Enter ile girilir).

Pratik Alıştırma: Satış verileriyle SUMIFS ve SUMPRODUCT kullanın.

4. Veri Analizi Araçları

Excel, büyük veri setlerini analiz etmek için güçlü araçlar sunar.

Pivot Tablolar ile Matematiksel Analiz

• Adım adım:
  1. Veri tablosu seçin (örneğin, satışlar).
  2. “Ekle” → “Pivot Tablo” seçin.
  3. Satırlara “Ürün”, değerlere “Satış” ekleyin ve toplama ayarlayın.

Alt Toplamlar

• “Veri” → “Alt Toplam” ile gruplara göre toplama yapın.

Veri Gruplama Teknikleri

• Tarih veya sayısal aralıkları gruplayın (örneğin, aylara göre satış).

Pivot Tablolarda Matematiksel Hesaplamalar

• “Hesaplanan Alan” ile özel formüller ekleyin:
  Örnek: Kâr = Satış - Maliyet.

5. Pratik Örnekler

Excel’in gerçek hayattaki kullanımını anlamak için örnekler:

Gerçek Dünya İş Hesaplamaları

• Stok Takibi: =TOPLA(A1:A10)-TOPLA(B1:B10) (giriş-çıkış).

Finansal Formüller

• Faiz Hesaplama: =ANAPARA*(1+FAİZ)^YIL
  Örnek: =1000*(1+0,05)^3 → 1157,63 TL.

İstatistiksel Analiz Örnekleri

• Satışların standart sapması: =STDSAPMA(A1:A10).

Karmaşık Matematiksel Problem Çözme

• Birden fazla koşulla analiz:
  Örnek: =ÇOKEĞERTOPLA(C1:C10;A1:A10;">100";B1:B10;"<50")

Excel’de matematiksel formüller ve fonksiyonlar, hem basit hem de karmaşık hesaplamalar için vazgeçilmezdir. Bu rehberle, temel işlemleri öğrenebilir, ileri analizler yapabilir ve iş süreçlerinizi optimize edebilirsiniz. Daha fazla pratik yapmak için kendi verilerinizle alıştırmalar yapmayı unutmayın!

Sorularınız varsa yorum bırakın, size yardımcı olmaktan mutluluk duyarım!