DÜŞEYARA Fonksiyonu: Veri Analizindeki Güçlü Araçların Anahtarı
Veri analizi ve iş süreçlerinin yönetimi, iş dünyasında ve kişisel hayatta vazgeçilmez bir rol oynar. Excel gibi araçlar, verileri düzenlemek ve anlamak için kullanılan güçlü yardımcılardır. Ancak verilerin doğru bir şekilde çekilmesi ve işlenmesi, veri analizinin temel taşlarından biridir. İşte bu noktada DÜŞEYARA fonksiyonu devreye girer.
DÜŞEYARA Nedir?
DÜŞEYARA fonksiyonu, bir hücre aralığında belirli bir koşulu karşılayan ilk hücrenin değerini döndüren bir Excel fonksiyonudur. Bu fonksiyon, veri analizi ve veritabanı işlemleri sırasında büyük bir öneme sahiptir. Genellikle büyük veri kümelerini işlerken, belirli koşullara uyan veriyi hızlı ve hassas bir şekilde çekmek için kullanılır.
DÜŞEYARA formülü, Excel’de belirli bir değeri bir tablonun ilk sütununda arar ve bu değerin bulunduğu satırdan, belirttiğin sütundan bir sonuç döndürür.
aranan_değer: Tablonun ilk sütununda aramak istediğin değer.
tablo_aralığı: Aramanın yapılacağı tablo aralığı.
sütun_indis_no: Bulunan satırdan döndürülecek sütunun numarası (soldan sağa sayılır, ilk sütun 1'dir).
aralık_bak: TRUE (1) veya FALSE (0) değerlerinden birini alır. TRUE yakındaki en yakın eşleşmeyi, FALSE tam eşleşmeyi arar.
Not: Genellikle tam eşleşme istenirse YANLIŞ (FALSE) seçilir. YANLIŞ yazmak yerine kolaylık olması açısından 0 yazılır.
1. İnsan Kaynakları – Çalışan Bilgileri Sorgulama
Senaryo: Çalışanların kimlik numaralarına göre bilgilerini bulmak istiyoruz. Bu senaryoda çalışan ID'sine göre ad, soyad veya departman bilgilerini sorgulayabiliriz.
Tablo:
Çalışan ID
Ad Soyad
Departman
101
Ahmet Yılmaz
Muhasebe
102
Elif Demir
Satın Alma
103
Can Kaya
İK
Sorgu: Çalışan ID'si 102 olan kişinin adını bulmak için =DÜŞEYARA(102;A2:C4;2;YANLIŞ) formülünü kullanırız.
Açıklama:
102: Aranan Çalışan ID’si.
A2:C4: Arama yapılacak tablo aralığı (A sütunundan C sütununa kadar).
2: İkinci sütundaki (Ad Soyad) değeri döndür.
YANLIŞ: Tam eşleşme aranıyor.
Sonuç: Elif Demir
Ekstra Sorgu: Aynı formülle Çalışan ID’sine göre departman bilgisini bulmak için sütun indisini 3 yapabiliriz.
=DÜŞEYARA(102;A2:C4;3;YANLIŞ)
Sonuç: Satın Alma
2. Satın Alma – Ürün Fiyatı ve Bilgileri
Senaryo: Satın alma departmanında ürün koduna göre ürün adı ve fiyatı sorgulamak.
Tablo:
Ürün Kodu
Ürün Adı
Fiyat
PRD01
Laptop
25.000
PRD02
Telefon
15.000
PRD03
Tablet
8.000
Sorgu: Ürün kodu PRD03 olan ürünün fiyatını bulmak. Formül:
=DÜŞEYARA("PRD03";A2:C4;3;YANLIŞ)
Açıklama:
"PRD03": Aranan ürün kodu.
A2:C4: Arama yapılacak tablo aralığı.
3: Üçüncü sütundaki (Fiyat) değeri döndür.
YANLIŞ: Tam eşleşme aranıyor.
Sonuç: 8.000
Ekstra Sorgu: Ürün koduna göre ürün adını bulmak için sütun indisini 2 yapabiliriz.
=DÜŞEYARA("PRD03";A2:C4;2;YANLIŞ)
Sonuç: Tablet
3. Muhasebe – Fatura Durumu Karşılaştırma
Senaryo: Muhasebe departmanında fatura numarasına göre ödeme durumunu sorgulamak.
Tablo:
Fatura No
Tutar
Durum
FTR001
12.500
Ödendi
FTR002
8.300
Beklemede
FTR003
15.700
Ödendi
Sorgu: Fatura numarası FTR002 olan faturanın durumunu sorgulamak. Formül:
=DÜŞEYARA("FTR002";A2:C4;3;YANLIŞ)
Açıklama:
"FTR002": Aranan fatura numarası.
A2:C4: Arama yapılacak tablo aralığı.
3: Üçüncü sütundaki (Durum) değeri döndür.
YANLIŞ: Tam eşleşme aranıyor.
Sonuç: Beklemede
Ekstra Sorgu: Fatura numarasına göre tutarı bulmak için sütun indisini 2 yapabiliriz.
=DÜŞEYARA("FTR002";A2:C4;2;YANLIŞ)
Sonuç: 8.300
DÜŞEYARA Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Arama Sütunu: Aranan değer her zaman tablonun ilk sütununda olmalıdır. Aksi takdirde formül çalışmaz veya yanlış sonuç döndürebilir.
Sıralama: Tablonun sıralanmış olması gerekmez. Ancak aralık_bak parametresi DOĞRU (TRUE) ise, tablo sıralı olmalıdır. YANLIŞ (FALSE) kullanırsanız sıralamaya gerek yoktur.
Veri Bulunamazsa: Aranan değer tabloda yoksa #YOK hatası döner. Bunu önlemek için EĞERHATA formülüyle birlikte kullanabilirsiniz:
Bu formül, aranan ürün bulunamazsa "Ürün Bulunamadı" mesajı döndürecektir.
DÜŞEYARA, Excel’de sıkça kullanılan ve birçok departmanda işleri hızlandıran bir formüldür. Bu örneklerle insan kaynakları, satın alma ve muhasebe gibi departmanlarda nasıl uygulanacağını daha net bir şekilde görebilirsiniz.
DÜŞEYARA Fonksiyonunun Önemi
DÜŞEYARA fonksiyonu, veri analizi ve rapor oluşturma süreçlerini büyük ölçüde hızlandırabilir ve hatasız veri çekmeyi sağlar. İşte DÜŞEYARA fonksiyonunun bazı önemli kullanım alanları:
Veri Filtreleme: Büyük veri tablolarında belirli koşullara uyan veriyi hızla filtrelemek için DÜŞEYARA kullanabilirsiniz. Örneğin, belirli bir müşterinin siparişlerini veya belirli bir tarih aralığındaki veriyi çekebilirsiniz.
Veri Analizi: DÜŞEYARA fonksiyonu, veri analizi sırasında belirli özelliklere sahip verileri incelemek ve analiz etmek için kullanışlıdır. Örneğin, belirli bir ürünün stok seviyelerini veya en iyi müşterilerin kim olduğunu bulmak için kullanılabilir.
Dinamik Raporlar: Dinamik raporlar oluştururken DÜŞEYARA fonksiyonu, raporunuzu belirli koşullara dayalı olarak güncellemek için kullanılır. Bu, raporunuzun otomatik olarak güncel kalmasını sağlar.
vidoport üzerindeki Düşeyara Eğitim setinden yararlanarak, Düşeyara kullanımını tüm detayları ile öğrenebilirsiniz.
DÜŞEYARA(A2;I:K;3;0) Formülünün Açıklaması
Şimdi, DÜŞEYARA fonksiyonunu daha yakından inceleyelim ve "DÜŞEYARA(A2;I:K;3;0)" formülünün açıklamasını verelim:
A2: Bu, arama değeridir. DÜŞEYARA, bu değeri belirtilen aralıkta arayacaktır.
I:K: Bu, arama aralığıdır. DÜŞEYARA, bu aralıkta belirli bir değeri bulmaya çalışacaktır.
3: Bu, DÜŞEYARA fonksiyonunun hangi sıradaki değeri döndüreceğini belirler. Burada 3, üçüncü uygun değeri döndürecektir.
0: Bu, tam eşleşme modunu belirtir. Yani, DÜŞEYARA'nın tam olarak eşleşen bir değer bulmasını sağlar.
Bu formül, A2 hücresindeki değeri I:K aralığında arar, üçüncü eşleşen değeri bulur ve bu değeri döndürür.
DÜŞEYARA fonksiyonu, veri analizi ve rapor oluşturma süreçlerinizi büyük ölçüde kolaylaştırır ve veri çekme işlemini hızlandırır.