Google NotebookLM Nedir? Adım Adım Kapsamlı Kullanım Rehberi (2025)

NotebookLM, Google AI tarafından geliştirilen kişisel bir yapay zeka araştırma ve not alma asistanıdır.

NotebookLM'i (Gemini) veya diğer sohbet robotlarından ayıran temel bir farkı vardır: NotebookLM, internetteki genel bilgilere değil, yalnızca sizin ona sağladığınız kaynaklara odaklanır.

Kısacası, onu "belgeleriniz konusunda uzmanlaşmış kişisel bir yapay zeka asistanı" olarak düşünebilirsiniz.

NotebookLM Nasıl Çalışır?

1. Kaynak Yüklersiniz: Google Dokümanlarınızı, PDF dosyalarınızı, kopyaladığınız metinleri veya hatta web sitesi bağlantılarını (belirli özelliklerle) NotebookLM'e yüklersiniz.

2. Yapay Zeka Analiz Eder: NotebookLM, yüklediğiniz bu belgelerin içeriğini anında analiz eder ve "öğrenir".
3. Sorular Sorarsınız: Siz de bu belgelere dayanarak sorular sorarsınız. Örneğin:

• "Bu makaledeki ana argüman nedir?"
• "Ders notlarımdaki 'X' konusunu özetle."
• "İki belge arasındaki temel farklar nelerdir?"

NotebookLM Temel Özellikleri Nelerdir?

• Belge Tabanlı Cevaplar: Verdiği tüm cevaplar yalnızca sizin yüklediğiniz kaynaklara dayanır. İnternetten rastgele bilgi getirmez, böylece bilgilerin doğruluğundan (kaynağınıza göre) emin olursunuz.
• Kaynak Gösterme (Alıntı): Bir cevap verdiğinde, bilginin belgenizin tam olarak hangi kısmından (hangi sayfadan, hangi paragraftan) alındığını size gösterir. Bu, araştırmacılar ve öğrenciler için çok değerlidir.
• Akıllı Özetleme: Uzun metinleri veya birden fazla belgeyi sizin için özetler.
• Fikir Üretme: Kaynaklarınızdaki bilgilere dayanarak yeni metin taslakları, ana hatlar veya yaratıcı fikirler oluşturmanıza yardımcı olur.

NotebookLM Kimler İçin İdealdir?

NotebookLM, özellikle belirli bir bilgi kümesi üzerinde derinlemesine çalışması gereken kişiler için tasarlanmıştır:

• Öğrenciler: Ders notlarını, makaleleri veya okuma materyallerini analiz etmek ve sınavlara hazırlanmak için.
• Araştırmacılar: Bilimsel makaleleri, literatürü veya topladıkları verileri taramak için.
• Yazarlar ve İçerik Üreticileri: Topladıkları araştırma materyallerini düzenlemek ve bunlardan faydalanmak için.
• Profesyoneller: Uzun raporları, sözleşmeleri veya teknik belgeleri hızlıca anlamak için.

NotebookLM'i kullanmak oldukça sezgiseldir. Temel mantığı, önce ona bilgi kaynaklarınızı "öğretmek", sonra da bu kaynaklar hakkında sohbet etmektir.

İşte adım adım bir kullanım rehberi:

1. Adım: Erişim ve "Notebook" Oluşturma

1. Giriş Yapın: NotebookLM web sitesine (notebooklm.google.com) gidin ve Google hesabınızla oturum açın.
2. Yeni Notebook Oluşturun: Ana ekranda "Yeni Notebook" (New Notebook) gibi bir düğme göreceksiniz. Buna tıklayın.

• İpucu: Her "Notebook"u ayrı bir proje veya konu olarak düşünün. Örneğin: "Bitirme Tezi Araştırması", "Biyoloji Sınavı Notları" veya "Proje Sözleşmeleri". Bu, kaynaklarınızın birbirine karışmasını engeller.

2. Adım: Kaynak Yükleme (En Önemli Kısım)

Notebook'unuzu oluşturduktan sonra, yapay zekanın "uzmanlaşmasını" istediğiniz materyalleri eklemeniz gerekir. Ekranın bir kenarında (genellikle solda) "Kaynaklar" (Sources) bölümünü göreceksiniz.

Kaynak eklemek için "Kaynak Ekle" (Add Source) veya "+" simgesine tıklayın. Genellikle şu seçenekleriniz olur:

• Google Drive'dan: Doğrudan Google Drive'ınızdaki Dokümanları veya PDF'leri seçebilirsiniz.
• PDF Yükle: Bilgisayarınızdan PDF dosyalarını sürükleyip bırakabilir veya seçebilirsiniz.
• Metin Yapıştır: Kısa bir metniniz varsa (örneğin bir makale veya not) bunu doğrudan kopyalayıp yapıştırabilirsiniz.
• Web URL'si: (Bu özellik bazen kısıtlı olabilir) Belirli bir web sayfasının içeriğini çekmesini sağlayabilirsiniz.

Ne olur? Bir kaynak yüklediğinizde, NotebookLM bu belgeyi saniyeler içinde okur, işler ve dizine ekler. Artık o belgenin içeriği hakkında "bilgili" hale gelir.

3. Adım: Soru Sorma ve Etkileşim

Kaynaklarınızı yükledikten sonra, ekranın altındaki sohbet kutusunu kullanarak sorular sormaya başlayabilirsiniz.

Burada yapabilecekleriniz:

1. Bilgi Çıkarımı ve Anlama (Hızlı Gerçek Kontrolü)

Bu kategori, belgelerinizdeki belirli bilgileri "bul ve getir" komutları için idealdir.

• "Kaynaklarımdaki '[Belirli bir terim]' tanımı nedir?"
• "[Proje Adı] için son teslim tarihi ne zaman?" (Sözleşmeyi veya proje planını yüklediyseniz)
• "[Yazar Adı] makalesinde hangi metodolojiyi kullanmış?"
• "Ders notlarıma göre [Bir Konu]'nun üç ana bileşeni nedir?"
• "Toplantı notlarındaki 'Aksiyon Maddeleri' nelerdir?"

2. Özetleme ve Sentezleme (Büyük Resmi Görme)

Uzun belgeleri veya birden fazla kaynağı tek bir fikre indirgemek için kullanılır.

• "Bana 'Makale Adı' makalesinin ana argümanını bir paragrafta özetle."
• "Yüklediğim 3 makalenin 'X konusu' hakkındaki ortak noktaları nelerdir?"
• "Bu 50 sayfalık raporun yönetici özetini (executive summary) oluştur."
• "Tüm ders notlarımı analiz et ve 'Hücre Biyolojisi' konusunun kilit noktalarını madde madde listele."
• "Bu uzun e-posta zincirinin (metnini yapıştırdıysanız) ana konusunu ve sonucunu özetle."

3. Analiz ve Karşılaştırma (Derinlemesine İnceleme)

İki veya daha fazla fikir/belge arasındaki ilişkileri, farkları ve kalıpları bulmak için kullanılır.

• "[Makale A] ve [Makale B]'nin 'küresel ısınma'ya yaklaşımlarını karşılaştır."
• "Kaynaklarıma göre [Çözüm 1]'in avantajları ve dezavantajları nelerdir?"
• "[Yazar 1]'in teorisi, [Yazar 2]'nin teorisinden nasıl ayrışıyor?"
• "Yüklediğim iki farklı sözleşme taslağındaki 'Tazminat Maddeleri' arasındaki farkları göster."
• "Bu kullanıcı geri bildirimlerindeki (kaynak olarak yüklediyseniz) en yaygın 3 şikayet temasını analiz et."

4. İçerik Oluşturma ve Fikir Üretme (Yaratıcı Ortak)

NotebookLM'i bir "yazı asistanı" olarak kullanarak kaynaklarınızdan yeni içerikler türetirsiniz.

• "Bu araştırma makalelerine dayanarak, tezim için bir giriş paragrafı taslağı yaz."
• "Kaynaklarımdaki bilgilere dayanarak 'Sürdürülebilir Enerji' hakkında bir blog yazısı taslağı oluştur."
• "Bu proje raporuna dayanarak, ekibe göndermek için kısa bir bilgilendirme e-postası hazırla."
• "Ders notlarıma göre, 'Fotosentez' konulu bir sunum için 5 slaytlık bir ana hat (outline) oluştur."
• "Bu vaka analizine dayanarak, tartışma için 3 potansiyel soru üret."

5. Öğrenme ve Çalışma Yardımcısı (Kişisel Öğretmen)

Öğrenme sürecinizi aktif hale getirmek ve kendinizi test etmek için kullanılır.

• "Bu ders notlarındaki 'mitokondri' konusunu 10 yaşındaki birine anlatır gibi açıkla."
• "Yüklediğim 'Tarih Notları' bölümünden bana 10 soruluk çoktan seçmeli bir test hazırla (ve cevap anahtarını ver)."
• "Bu teknik belgedeki en karmaşık 5 terimi bul ve tanımlarını listele."
• "Bu makaleyi daha iyi anlamak için hangi konulara öncelik vermeliyim?"
• "Bana [Konu] ile ilgili anahtar kelimelerden oluşan bir 'terimler sözlüğü' (glossary) oluştur."

6. Yeniden Yapılandırma ve Formatlama (Bilgiyi Dönüştürme)

Mevcut bilgiyi daha kullanışlı bir formata sokmak için idealdir.

• "Bu metindeki tüm tarihleri ve ilgili olayları kronolojik bir zaman çizelgesi olarak listele."
• "[Makale]'deki verileri 'Avantajlar' ve 'Dezavantajlar' olarak iki sütunlu bir tabloya dönüştür."
• "Toplantı notlarımdaki tüm görevleri, sorumlu kişiye göre gruplandır."

Pro İpucu: Kaynakları Birleştirmek

En güçlü sorular genellikle belirli bir belgeye değil, tüm kaynaklarınıza yöneliktir.

• Belirli bir kaynağa sormak için: "[Belge Adı]'na göre..." diye başlayabilirsiniz.
• Tüm kaynaklara sormak için: Doğrudan sorunuzu sorun (Örn: "Tüm kaynaklarıma göre..." veya sadece "İklim değişikliğinin etkileri nelerdir?").

Bu soru türleri, NotebookLM'i sadece bir "arama motoru" olmaktan çıkarıp, belgeleriniz üzerinde düşünen, analiz eden ve üreten gerçek bir asistana dönüştürür.

4. Adım: Cevapları İnceleme ve Alıntıları Kullanma (Güvenilirlik)

3.Adımda sorduğunuz herhangi bir soruya (örneğin, "İki makale arasındaki temel farklar nelerdir?" veya "Ders notlarımdan bir test hazırla"), NotebookLM size bir cevap üretecektir.

Bu cevabın en önemli kısmı, metnin içinde veya hemen yanında göreceğiniz mavi renkli, tıklanabilir alıntı numaralarıdır (genellikle [1], [2], [3] şeklinde görünür).

İşte bu alıntıların nasıl çalıştığı ve neden bu kadar önemli olduğu:

1. Alıntılar Nedir?

Bu numaralar, yapay zekanın size verdiği cevaptaki her bir cümlenin veya fikrin kaynağını gösterir.

• Cevap: "Proje X, sürdürülebilir malzemeler kullanmaya odaklanırken [1], Proje Y ise maliyet verimliliğini önceliklendirmiştir [2]."

2. Alıntılara Tıklayınca Ne Olur?

Bir alıntı numarasına (örneğin [1]) tıkladığınızda, ekran ikiye bölünür veya bir pencere açılır:

• Bir tarafta size verdiği cevabı görürsünüz.
• Diğer tarafta ise [1] numaralı alıntının alındığı orijinal belgeniz (yüklediğiniz PDF, Google Doc vb.) açılır ve o cümlenin geçtiği tam paragraf otomatik olarak vurgulanır (highlight edilir).

3. Bu Neden Bu Kadar Önemli? (Faydaları)

Bu özellik, NotebookLM'i diğer yapay zeka araçlarından ayırır:

• Anında Doğrulama: Yapay zekanın bilgiyi "uydurup uydurmadığını" veya yanlış yorumlayıp yorumlamadığını saniyeler içinde anlarsınız. Cevabın gerçekten sizin belgenize dayandığını görürsünüz.
• Halisünasyonu Önleme: Diğer sohbet botları bazen kendilerinden emin bir şekilde yanlış bilgi verebilir (halüsinasyon). NotebookLM yalnızca sizin kaynaklarınıza bağlı kaldığı ve bunu kanıtlamak zorunda olduğu için bu risk minimuma iner.
• Bağlamı Görme: Bazen bir cümle tek başına yeterli olmaz. Alıntıya tıklayarak, o bilginin orijinal belgedeki öncesini ve sonrasını (bağlamını) okuyabilir ve konuyu daha derinlemesine anlayabilirsiniz.
• Akademik ve Profesyonel Kullanım: Eğer bir makale, rapor veya tez yazıyorsanız, kaynak göstermek (atıf yapmak) zorundasınızdır. NotebookLM, hangi fikri hangi belgenin hangi sayfasından aldığınızı size anında göstererek bu süreci inanılmaz derecede hızlandırır.

Özetle Tüm İş Akışı (1'den 4'e)

1. Senaryo: Bir öğrenciniz ve 3 adet 20'şer sayfalık akademik makale yüklediniz (Toplam 60 sayfa).
2. Adım 1-2 (Yükleme): Makaleleri "Bitirme Tezi" adlı Notebook'unuza yüklediniz.
3. Adım 3 (Soru): Sohbet kutusuna şunu yazdınız: "Bu üç makalenin 'enerji verimliliği' konusundaki temel bulgularını karşılaştır."
4. Adım 4 (Cevap ve Alıntı): NotebookLM cevap verdi:

• "Makale A, 'X' teknolojisinin verimliliği %20 artırdığını bulmuştur [1]. Makale B ise 'Y' yaklaşımının maliyetleri düşürdüğünü vurgulamıştır [2]. Makale C ise her iki yaklaşımın da uzun vadeli sürdürülebilirlik için yetersiz olduğunu savunur [3]."

1. Sizin Eyleminiz (Doğrulama):

• [1]'e tıklarsınız. Makale A'nın 12. sayfası açılır ve ilgili paragraf vurgulanır.
• [3]'e tıklarsınız. Makale C'nin 18. sayfasındaki sonuç bölümü açılır.

Sonuç: Sadece 60 sayfalık materyali okumaktan kurtulmakla kalmadınız, aynı zamanda elde ettiğiniz özetin %100 doğru ve kaynaklarınıza dayalı olduğundan emin oldunuz.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

NotebookLM nedir?
NotebookLM, Google AI tarafından geliştirilen ve yalnızca sizin yüklediğiniz belgelere odaklanan kişisel bir yapay zekâ asistanıdır. Belgelerinizin içeriğini analiz eder, özetler ve karşılaştırmalar yapar.

NotebookLM ne işe yarar?
NotebookLM; ödev, tez, araştırma, rapor veya uzun belgeleri anlamlandırmanızı sağlar. PDF ve Google Docs dosyalarınızdan özetler çıkarır, alıntılarla analiz yapar ve içerik üretir.

NotebookLM indirilebilir mi?
NotebookLM bir uygulama değildir; web tabanlı çalışır. Herhangi bir indirme gerekmez. notebooklm.google.com adresinden doğrudan tarayıcı üzerinden erişebilirsiniz.

NotebookLM'e nasıl giriş yapılır?
NotebookLM’e Google hesabınızla giriş yapılır. notebooklm.google.com sitesine gidip “Sign in” veya “Giriş yap” seçeneğini tıklamanız yeterlidir.

NotebookLM Türkiye’de kullanılabiliyor mu?
Evet, Türkiye’den erişim mümkündür. Ancak bazı özellikler (örneğin web sayfası içeriği ekleme) kademeli olarak tüm kullanıcılara açılmaktadır.

NotebookLM Türkçe çalışıyor mu?
NotebookLM, Türkçe belgeleri analiz edebilir ve Türkçe cevaplar verebilir. Ancak arayüz dili şu anda İngilizcedir. Türkçe metinleri anlama yeteneği oldukça gelişmiştir.

NotebookLM Windows veya PC’de çalışır mı?
Evet. NotebookLM, Windows, macOS veya Linux fark etmeksizin tüm modern tarayıcılarda (Chrome, Edge, Firefox) çalışır. Ek bir yükleme gerektirmez.

NotebookLM Plus nedir?
NotebookLM Plus, Google’ın gelecekte eklemesi beklenen gelişmiş sürümüdür. Henüz genel kullanıma açık değildir; mevcut versiyon ücretsiz olarak kullanılabilir.

Özet:

1. NotebookLM Nedir? Google AI tarafından geliştirilen, belgelerinizden öğrenen kişisel bir yapay zekâ araştırma ve not alma asistanıdır.
2. Nasıl Çalışır? PDF, Google Docs veya metin dosyalarını yüklediğinizde, NotebookLM bu kaynakları analiz eder ve yalnızca bu verilere dayanarak yanıtlar üretir.
3. Temel Özellikleri: Belge tabanlı cevaplar, kaynak gösterme (alıntı numaraları), özetleme, fikir üretme ve otomatik analiz özelliklerini içerir.
4. Kimler İçin Uygundur? Öğrenciler, akademisyenler, yazarlar, profesyoneller ve uzun belgelerle çalışan herkes için idealdir.
5. Avantajı Nedir? İnternete bağlı chatbotlardan farklı olarak yalnızca sizin kaynaklarınıza dayanır, böylece güvenilir ve doğrulanabilir bilgi sunar.
6. Nasıl Başlanır? notebooklm.google.com adresine giderek Google hesabınızla giriş yapın, yeni bir “notebook” oluşturun ve kaynaklarınızı yükleyin.
7. Kullanım Alanları: Belge özetleme, karşılaştırma, tablo oluşturma, test hazırlama, içerik taslağı yazma ve fikir üretimi gibi işlemleri hızlandırır.
8. Sonuç: NotebookLM, yapay zekâyı kişisel bilgi asistanına dönüştürür; kaynaklarınızla düşünür, analiz eder ve size özel içgörüler üretir.