Excel'de Veri Doğrulama: Başlangıçtan İleri Seviyeye 10 Pratik Örnek

Microsoft Excel'de veri bütünlüğünü korumak ve kullanıcı hatalarını en aza indirmek için veri doğrulama kritik bir rol oynar. Bu güçlü özellik sayesinde, hücrelere girilecek veri türünü, biçimini ve aralığını önceden tanımlayarak olası yanlışlıkların önüne geçebilirsiniz. Hazırladığınız tabloların daha güvenilir ve tutarlı olmasını sağlayan bu araç, basit bir liste seçeneğinden karmaşık formül tabanlı kurallara kadar geniş bir kullanım alanı sunar. Aşağıda, Excel'in veri doğrulama yeteneklerini temel seviyeden ileri seviyeye kadar keşfetmenize yardımcı olacak, farklı senaryolara odaklanmış örnekler bulacaksınız.

Başlangıç Seviyesi (Temel Özellikler)

1. Sayı Aralığı Belirleme "Excel'deki 'Veri Doğrulama' özelliğinin temel amacı nedir? Bu özelliği kullanarak bir hücreye yalnızca 18 ile 65 arasında tam sayı girilmesini nasıl sağlarım? Adım adım anlat."

2. Açılır Liste (Dropdown) Oluşturma "Bir anket formunda, 'Eğitim Durumu' sütunundaki hücrelere tıklandığında 'İlkokul', 'Lise', 'Lisans', 'Yüksek Lisans' seçeneklerini içeren bir açılır liste nasıl oluşturulur? Veri Doğrulama özelliğini kullanarak bu listeyi oluşturma adımlarını göster."

3. Metin Uzunluğu ve Tarih Sınırlaması "Bir personel tablosunda, 'TC Kimlik No' sütununa girilen verinin tam olarak 11 karakter uzunluğunda olmasını nasıl zorunlu kılabilirim? Ayrıca 'İşe Giriş Tarihi' sütununa girilen tarihin, bugünün tarihinden daha eski bir tarih olmasını engelleyecek veri doğrulama kuralını oluştur."

Orta Seviye (Formül Kullanımı)

4. Benzersiz (Tekrarsız) Veri Girişi Sağlama "A sütununa 'Fatura Numarası' giriliyor ve her faturanın numarası benzersiz olmalı. Veri Doğrulama'nın 'Özel' formül seçeneğini ve EĞERSAY (COUNTIF) fonksiyonunu kullanarak aynı fatura numarasının birden fazla kez girilmesini nasıl engelleyebilirim?"

5. Giriş ve Hata Mesajlarını Özelleştirme "Kullanıcı bir hücreyi seçtiğinde 'Lütfen GG.AA.YYYY formatında bir tarih giriniz.' şeklinde bir giriş iletisi gösteren bir veri doğrulama kuralı oluştur. Eğer kullanıcı farklı bir formatta giriş yaparsa, 'Geçersiz Tarih Formatı!' başlığıyla bir durdurma (Stop) hata uyarısı çıkmasını sağla."

6. Bağımlı Açılır Listeler Oluşturma "Excel'de birbirine bağımlı iki açılır liste nasıl oluşturulur? Örneğin, A1 hücresinde 'Türkiye' veya 'Almanya' seçildiğinde, B1 hücresindeki açılır listenin içeriğinin sırasıyla 'İstanbul, Ankara, İzmir' veya 'Berlin, Münih, Hamburg' olarak değişmesini sağlayan adımları DOLAYLI (INDIRECT) fonksiyonuyla birlikte anlat."

İleri Seviye (Karmaşık Senaryolar)

7. Dinamik Kaynaklı Açılır Liste "Bir açılır listenin kaynağı olan 'Ürünler' listesi sürekli güncelleniyor. Bu listenin kaynağını dinamik hale getirmek için Veri Doğrulama'yı Excel'in 'Tablo Olarak Biçimlendir' (Format as Table) özelliğiyle birlikte nasıl kullanabilirim? Böylece kaynak listeye yeni bir ürün eklendiğinde açılır listenin otomatik olarak güncellenmesini sağla."

8. Birden Fazla Koşula Bağlı Karmaşık Formül "Bir proje planında, C sütununa girilecek olan 'Gerçekleşen Bitiş Tarihi'nin, aynı satırdaki B sütununda bulunan 'Planlanan Bitiş Tarihi'nden büyük olmamasını ve A sütunundaki 'Başlangıç Tarihi'nden küçük olmamasını zorunlu kılan tek bir özel veri doğrulama formülü yaz."

9. Mevcut Hatalı Verileri Tespit Etme "Veri doğrulama kurallarını uygulamadan önce doldurulmuş bir tablom var. Bu tablodaki mevcut verilerden hangilerinin belirlediğim yeni kurallara uymadığını nasıl bulabilirim? Excel'in 'Geçersiz Veriyi Çevrele' (Circle Invalid Data) özelliğinin kullanımını açıkla."

10. Formülle Belirli Bir Formatı Zorunlu Kılma "Bir 'Sipariş Kodu' sütununa girilen verinin 'SP-2025-XXXX' formatında olmasını istiyorum (Burada X bir rakamı temsil eder). VE, UZUNLUK, SOLDAN, ESAYIYSA gibi fonksiyonları birleştirerek bu formatı zorunlu kılan özel bir veri doğrulama formülü oluştur."